Ekshibicjonizm uznawany jest za zaburzenie preferencji seksualnych. Polega on na osiąganiu podniecenia poprzez obnażanie się, zwykle przed osobą płci przeciwnej. Z reguły ekshibicjonizm jest domeną mężczyzn. Co zrobić na widok ekshibicjonisty? Czy da się to leczyć?
Obnażanie się przed obcymi osobami uznawane jest za zaburzenie psychiczne, seksualne. Ekshibicjonista atakuje płeć przeciwną z zaskoczenia. Jest to czyn karalny, niedozwolony prawem. Człowiek z tym zaburzeniem czerpie przyjemność z pokazywania własnych genitaliów obcym osobom. Jednocześnie wywołuje u swojej ofiary zakłopotanie, strach i wstyd.
Ta reakcja osoby zaatakowanej zwiększa podniecenie ekshibicjonisty. Często zdarza się, że dochodzi do masturbacji. Obnażająca się osoba nie ma wstydu, ma za to wewnętrzną potrzebę rozebrania się. Dodatkowo stymuluje ich niepewność, czy nie będą nakryci.
Ekshibicjoniści to w większości mężczyźni w wieku 20-50 lat, którzy cierpią na zaburzenia psychiczne lub choroby mózgu i układu neurologicznego. Zdarza się, że potrzebę obnażana się mają całkiem zdrowe kobiety, ale te rozładowują swoje pragnienia ubierając się bardzo skąpo i trudno to zakwalifikować do ekshibicjonizmu. Choroba ta ma różne nasilenie. Niektóre osoby pomimo potrzeby obnażania się, tego nie robią. Pozostaje to u nich w sferze fantazji i zaspokaja ich seks z partnerem lub masturbacja. Są też tacy, co odczuwają potrzebę rozebrania się w parku raz na parę lat, ale też tacy, co robią to notorycznie. Ci ostatni nie potrafią odbyć normalnego stosunku seksualnego.
Nauka nie wie, jakie są dokładne przyczyny ekshibicjonizmu. Doszukujemy się przyczyn w zaburzeniach osobowości lub jakimś wydarzeniu z dzieciństwa. Zdarza się, że taka osoba była molestowana, przeżyła za wczesną inicjacje seksualną albo padła ofiarą pedofila. Jednak zdarza się też tak, że nie ma żadnego z tych czynników, a w pewnym momencie uświadamiamy sobie, że byśmy chętnie się publicznie obnażyli. Dodatkowo przyczyn ekshibicjonizmu upatruje się w ADHD, urazach głowy oraz wysokim stężeniu testosteronu. Na to zaburzenie nie ma żadnego wpływu wykształcenie, wykonywany zawód czy środowisko, w którym żyjemy. Czasami powodem jest miażdżyca mózgu lub guzy w obrębie tego narządu. Te osoby mają niskie poczucie własnej wartości, a co za tym idzie ciężko nawiązuje się im relacje międzyludzkie. Tak więc ekshibicjonizm i przerażenie drugiej osoby daje im poczucie władzy.
Sami ekshibicjoniści nie uważają swoich czynów za złe, a wręcz przeciwnie uważają, że karanie ich jest niezgodne z Powszechną Deklaracją Praw Seksualnych z 1997 roku, w której czytamy między innymi że: „W celu zapewnienia zdrowego rozwoju seksualności społeczeństw i jednostek ludzkich wszystkie społeczeństwa muszą uznawać, promować, szanować i bronić tych praw seksualnych wszelkimi środkami. Zdrowie seksualne rozwija się w środowisku, które uznaje, respektuje i szanuje te prawa”.
Ekshibicjonista jest człowiekiem z reguły nieśmiałym z niską oceną własnej wartości. Nie jest groźny. Poluje na swoje ofiary po zmroku lub rano w odludnych miejscach. Do obnażenia z reguły dochodzi przed samotnie idącą kobietą. Rzadko się zdarza, że atakuje grupy, bo unika ryzyka. Samotna osoba przestraszy się i ucieknie. Badania wykazują, że ofierze nie grozi gwałt, ale sprawca może ją celowo straszyć, by usłyszeć krzyk swojej ofiary.
Obnażanie się w miejscach publicznych jest karalne. Z reguły są to mandaty karne za czyny nieobyczajne. Są one w wysokości 1500 złotych. Może też dojść do aresztu lub ograniczenia wolności. Jeżeli celem ataku staną się osoby poniżej 15 roku życia grozi ekshibicjoniście wtedy 12 lat więzienia.
Ekshibicjonizm da się leczyć. Wymaga to jednak ograniczeń i pracy od pacjenta oraz lekarzy. Tak jak pisałem wcześniej, ekshibicjonista nie uważa swoich czynów za złe, dlatego często leczenie podejmuje po przyłapaniu i ukaraniu za swoje czyny. Terapia jest jednym z elementów zasądzanego wyroku. Wcześniej musi jednak zostać dokładnie zdiagnozowany. Przyłapany na obnażaniu się mężczyzna w parku może być chory psychicznie albo być również gwałcicielem. Diagnostyka obejmuje następujące elementy:
Wywiad ogólny.
Badania pod kątem neurologicznym, np. tomografia komputerowa głowy, jeżeli dewiant miał uraz tej części ciała w przeszłości.
Badania psychiatryczne.
Badania hormonów płciowych we krwi na czele z testosteronem.
Badania na obecność substancji psychoaktywnych.
Ocena zachowań seksualnych.
Badania w kierunku tego czy badany ma tendencje do zadawania bólu i przemocy.
Jeżeli te badania wykażą, że mamy do czynienia z ekshibicjonistą zalecana jest wtedy terapia. W niej stosowane są techniki relaksacyjne, psychoterapia, techniki awersyjne. Najważniejsze jest wytłumaczenie dewiantowi, że to co robi jest złe i karalne oraz, że ma to często przykre konsekwencje. Ekshibicjoniści z reguły tracą szacunek w społeczeństwie, w ten sposób stając się odludkami, co pogłębia ich zaburzenie. Pacjent uczy się podczas terapii rozpoznawania nadchodzącej potrzeby obnażenia oraz radzenia sobie z tym. Często potrzebna jest pomoc partnera ekshibicjonisty. Może ona dać się zaskoczyć tak jak on to lubi albo może sama go czasem podglądać. Kolejnym sposobem jest internet. Rozbieranie się przed kamerką nikogo nie krzywdzi bo po drugiej stronie jest osoba, która wie co się stanie albo nawet tego oczekuje.
